>

Co warto wiedzieć o stali? Skąd się wzięła i kto ją wynalazł?

Co warto wiedzieć o stali? Skąd się wzięła i kto ją wynalazł?

Zapewne każdy wie, że stal to stop żelaza i węgla, który jest obrabiany cieplnie. Stal znajdziemy prawie wszędzie, używana jest do konstrukcji budowlanych, w autach, okrętach. Ze stali tworzone są puszki na konserwy, instalacje elektryczne, broń i sporo innych przedmiotów. Inaczej mówiąc – gdyby nie stal, to nie posiadalibyśmy większości produktów codziennego użytku. Skąd tak naprawdę wzięła się stal i kiedy się pojawiła?

Stal – co to jest i jak się ją tworzy?

Żeby wyprodukować stal konieczna jest bardzo wysoka temperatura, dlatego że jest to stop żelaza i węgla, który jest obrabiany cieplnie i plastycznie. Ważne przy tworzeniu stali jest to, że ilość węgla nie może przekraczać 2,11 %. Im więcej węgla, tym stal jest bardziej twarda. Oprócz tego w stali są też inne surowce, jak przykładowo:

  • ruda,
  • wapień,
  • złom stalowy,
  • woda,
  • powietrze.

Stal robiona jest w dużych piecach, gdzie prażony jest węgiel i topione inne materiały, a na samym końcu jest do nich dodawane roztopione żelazo. Po umieszczeniu w środku lancy z tlenem, która jest wcześniej schłodzona wodą, stop gotuje się i dzieją się w nim właściwe reakcje chemiczne. Po “ugotowaniu” metalu można go wlać do maszyn odlewniczych, w których można uzyskać właściwą formę stali, a na samym końcu stalowy produkt jest rozwałkowany, tak aby dostać właściwą grubość.

Stal różni się właściwościami fizycznymi, chemicznymi i środowiskowymi. Istnieje około 3500 przeróżnych rodzajów stali. Inne jej typy są używane przy produkcji aut, inne otrzyma producent konstrukcji stalowych – np. https://metal-raf.pl/, a jeszcze inne przy produkcji śrubek. Powinno się też wiedzieć, że dzisiejsze auta są produkowane z innej stali, niż jeszcze 20, czy 30 lat temu. Z tego powodu są mocniejsze, ale przy tym lżejsze.

Skąd wzięła się stal i kto stoi za jej wynalezieniem?

Pierwsze wyroby ze stali można było zobaczyć już w starożytności, gdy zaobserwowano, że po dodaniu niewielkiej ilości węgla do żelaza otrzymuje się bardzo mocny materiał, z którego można wyrabiać broń oraz narzędzia. Przez wiele lat nikt nie odkrył proporcji, jakich trzeba używać, więc stworzenie odpowiedniej stali było kwestią przypadku, a przez to przedmioty te kosztowały bardzo dużo. Produkcja stali z prawdziwego zdarzenia zaczęła się w rzeczywistości w XIX wieku, gdy zaczął rozwijać się przemysł kolejowy i obowiązkowe było znalezienie trwalszego surowca od żelaza, i takiego, które zawsze ma jednakowe właściwości. Dodatkowo przyszła wojna krymska, przez którą potrzebne było stworzenie nowych pocisków, co bardzo skłoniło Brytyjczyków do znalezienia odpowiednich proporcji i składników, aby wykonać stal.

W jakich krajach tworzy się stal?

Największymi producentami stali na świecie są Chiny, Stany Zjednoczone, Japonia, Indie oraz Rosja, przy czym Chiny zdecydowanie prześcigają inne kraje w statystykach i tworzą więcej jak połowę światowych pokładów stali. Największe fabryki produkujące stal na świecie to:
  • ArcelorMittal Luksemburg
  • Baosteel Group Chiny
  • POSCO Pohang Iron and Steel Company Korea Południowa
  • Nippon Steel Japonia
  • JFE Holdings Japonia
  • Jiangsu Shagang Group Chiny
  • Tata Steel Indie
  • Angang Steel Company Chiny

W 2018 roku światowa produkcja stali osiągnęła 1 808,6 mln ton. Ostatnimi czasy odmienił się także sposób produkcji stali. Przemysł stalowy poczynił ogromne wysiłki aby ograniczyć zanieczyszczenia środowiska przez ostatnie dziesięciolecia. Tworzenie dziś jednej tony stali wymaga jedynie 40% energii, którą wyprodukowano w 1960 r. Stal jest dosyć mocno bezpiecznym dla środowiska materiałem. Nadaje się do przetwarzania i jej właściwości pozostają dokładnie takie same, bez względu na to jak często będzie poddawana obróbce.

Kiedy już surowiec zostanie już wyprodukowany, jest on przewożony między innymi do producentów konstrukcji stalowych – to tam tworzone są fragmenty konieczne do postawienia hali stalowych.

Published by